Veelgestelde Vragen
Sinds 1 oktober 2010 is kraken bij wet verboden, maar het is belangrijk om te beseffen dat kraken nooit begonnen is omdat het mocht, maar omdat het bittere noodzaak is. Zolang de leegstand van bewoonbare ruimte gepaard gaat met lange wachttijden voor huurwoningen, hoge prijzen voor studentenkamers of de onzekerheid van rechteloze anti-kraakwoningen, blijft kraken – kraakverbod of niet – het middel bij uitstek om deze misstanden aan de kaak te stellen en om tevens in onze eigen woningbehoefte te voorzien. Daarom wordt er ook na het kraakverbod nog steeds veel gekraakt en zijn er nog steeds talloze kraakgroepen en spreekuren actief. Enkele details in de praktische uitwerking van kraken zijn wel veranderd, voor meer informatie daarover kan je terecht op het spreekuur.
Let op! Kraken is niet hetzelfde als anti-kraken! Bij gebrek aan mogelijkheden om via de reguliere wegen aan huisvesting te komen, zoeken veel studenten hun toevlucht in onderhuur, tijdelijke verhuur of anti-kraak (kraakwacht). Deze opties kennen echter aanzienlijke nadelen, waarvan de meeste studenten slecht op de hoogte zijn.Zo is veel onderhuur bijvoorbeeld illegaal en heb je dus geen wettelijke bescherming als je problemen krijgt met de huisbaas. Ook als de gemeente (via actie Zoeklicht) er achter komt dat je in onderhuur zit, moet je onmiddellijk vertrekken. Hierbij worden ook boetes uitgedeeld en kan studiefinanciering teruggeëist worden door de IB-groep.
Ook voor anti-kraak en veel vormen van tijdelijke verhuur is de wettelijke bescherming beperkt. Je hebt vaak slechts de status van logé: de eigenaar, het anti-kraakbureau, de makelaar en geïnteresseerde kopers kunnen allemaal met hun eigen sleutel elk moment jouw woning binnen. Bovendien ben je als anti-kraker akkoord gegaan met de mogelijkheid er zonder enige opgaaf van redenen uit gegooid te worden: je hebt praktisch geen huurbescherming, maar betaalt vaak wel huur. De “belofte” of “toezegging” in een contract dat je minimaal x maanden mag blijven is juridisch moeilijk hard te maken. Wij adviseren anti-krakers om zich toch op de huurbescherming te beroepen. Mail gerust als je daarbij rechtshulp wilt.
Andere maatschappelijke nadelen van antikraak zijn onder andere het feit dat het vaak speculatie in de hand werkt. Door je aan te bieden als tijdelijke bewoner kunnen eigenaren makkelijk panden achter de hand houden en op het juiste moment voor de hoogste prijs verkopen, in plaats van de ruimte structureel voor bewoning aan te wenden. Daarnaast ondermijn je als antikraker ook het woonrecht, doordat je een woonvorm accepteert waar nauwelijks rechten op van toepassing zijn. Er is jarenlang gestreden voor goede huurbescherming en andere rechten en wanneer je je aan antikraken conformeert, normaliseert het ‘rechteloze wonen’. Als laatste is antikraak doorgaans bijzonder inefficiënt, aangezien vaak 1 of 2 mensen in enorme panden geplaatst worden. Het SKSU vindt dat woningen optimaal benut dienen te worden.
Zie voor meer informatie: http://www.huisoppassers.nl en http://www.bondprecairewoonvormen.nl
– Opknapkosten
– gas, water, licht, internet
– eigen bijdrage voor de advocaat (ongeveer 130 euro per pand)
– nee, inderdaad geen huur.
– tijd, vooral in het begin
Een afsluitbare ruimte. Afsluitbaar is eventueel maakbaar m.b.v. eigen muur. Handige criteria die meespelen zijn een eigen opgang (ook maakbaar m.b.v. een ladder). De ruimte moet uiteraard meer dan duidelijk leegstaan.
Ja. Bedrijfspanden kunnen niet permanent verhuurd worden aan woningzoekenden, omdat deze formeel geen woningen zijn. Formaliteit of niet, kantoorpanden zijn een prima onderkomen voor studenten.
Vroeger mocht je na een jaar leegstand een pand kraken. De leegstandstermijn doet sinds het kraakverbod niet meer terzake, aangezien het sowieso strafbaar is. Het is gebruikelijk dat een ruimte structureel leegstaat voordat het gekraakt wordt. Als overduidelijk is dat een pand na je eventuele ontruiming nog jarenlang leeg zal staan, en je geeft hier politiek ruchtbaarheid aan, dan is het gebruik in Amsterdam om niet ‘te ontruimen voor leegstand’.
o.a. Bewoning, bouwwerkzaamheden, kantoorgebruik. Onder gebruik valt ook: actieve opslagruimte (dus niet een achtergelate koelkast of tuinkabouter) in het geval van bedrijfsruimte, en in sommige gevallen anti-kraak, e.d.
Moeilijk, moeilijk, moeilijk. Maak een lijst van leegstaande panden en probeer er achter te komen of ze echt leegstaan (blijven langsfietsen, info opvragen bij het kadaster, uitzoeken of er bouwplannen zijn, voorzichtig informeren bij buurtbewoners, of heel voorzichtig NUON, makelaar bellen). Kortom, genoeg trucs. Nadat je een pand gespot hebt, kan het KSU in de wijk je misschien meer vertellen over (de geschiedenis van) het pand.
Voor uitgebreide kraakhandleidingen zie: http://squat.net
Hieronder volgt een zeer beknopte uitleg van hoe kraken in zijn werk gaat. Als je een huis op het oog hebt is het verstandig om de situatie goed voor te bereiden. Je kunt voor diepgaande informatie terecht bij een kraaksspreekuur (KSU) in de wijk waar het huis zich bevindt.
1. Je zoekt een leeg huis. Je zoekt uit hoe lang het leeg staat. Je zoekt uit wie de eigenaar is en checkt bij het Spekulatie Onderzoeks Kollektief (SPOK) uit of degene zich in het verleden niet agressief heeft gedragen. Je zoekt bij het kadaster alle info omtrent de aankoop en verkoop van het pand. Je zoekt uit wat voor sloten er op de deur zitten. Kortom, je probeert zo veel mogelijk informatie te vergaren over het pandje dat je op het oog hebt. In de praktijk vallen er altijd panden af, bijvoorbeeld omdat de eigenaar na jarenlange leegstand toch opeens gaat verbouwen. Daarom is het altijd handig een flinke lijst panden aan te leggen, zodat je niet na een tegenvaller weer overnieuw hoeft te beginnen.
2. Je zoekt naar maatjes om je te helpen bij het zetten van de kraak zelf (verwijzingen verkrijgbaar bij de kraakspreekuren). Je nodigt veel mensen uit om te helpen op de dag van de kraak. Daarna stuur je ze weer weg en kan je er wonen.
3. Je neemt een advocaat voor een mogelijk te volgen rechtzaak, maakt vriendjes met de buurt en knapt het huis op indien noodzakelijk. De eerste week zorg je dat er altijd meerdere mensen thuis zijn.
Hoe gaat het nu verder na de kraak?
Waarschijnlijk doet de eigenaar aangifte van de kraak. Dit heeft echter geen directe gevolgen voor jou. Indien je direct ontruimd dreigt te worden kun je eventueel een Kort Geding tegen de staat aanspannen, waarin je probeert te bewijzen dat jouw huisrecht in het EVRM staat vastgelegd en ontruimd wordt voor leegstand (als dat van toepassing is).
o.a.: verklaringen van buurtbewoners, foto’s, brieven van het NUON (‘geen signalen van gebruik’ sinds…), of te koop sinds oplevering).
De woonduur is afhankelijk van o.a. de plannen met het pand en het reactievermogen van de huiseigenaar, maar ook de hoeveelheid informatie die jij over het pand beschikt en wat je hiermee doet. Jij kan in je huis blijven wonen tot dat de gemeente duidelijk acht dat een ontruiming niet tot leegstand leidt. Hiervoor moet een eigenaar bijvoorbeeld een bouwvergunning hebben, kopers, of huurders. Vergunningen aanvragen kosten een eigenaar vaak veel tijd (als hij er al zin in heeft), en hier kun je soms bezwaarschriften tegen indienen. In de praktijk is gebleken dat de woonduur sinds het kraakverbod wel enigzins is teruggelopen.
Uiteindelijk zal in een rechtzaak worden besloten worden wie voorrang krijgt: jij om te wonen of de eigenaar met plannen. Hiervoor heb je een advocaat nodig. Als je geen of een laag inkomen hebt, hoef je alleen een eigen bijdrage van ongeveer 130 euro en bijkomende griffiekosten te betalen en de rest valt onder de rechtsbijstand. Kraakspreekuren kunnen je informeren over kraakadvocaten. Bij de sociale dienst kun je een Verklaring van Inkomen en Vermogen (VIV) om te laten zien dat je geen geld hebt om zelf een advocaat te betalen.
Kraken is vanaf 1 oktober 2010 niet alleen opgenomen in de canon van de Amsterdamse stadgeschiedenis, maar ook in het Wetboek van Strafrecht. Dit houdt in dat het verblijven in een pand waarvan het vermoeden bestaat dat het gekraakt is een reden is om gearresteerd te worden. “Echter wordt de soep niet zo heet gegeten als hij wordt opgedient” aldus een Landsadvocaat. Inderdaad, tot nu toe zijn er in enkele unieke gevallen straffen toegekend, die beperkt bleven tot lichte taakstraffen.
Sommige particuliere eigenaren, en dan met name de foute speculanten, willen nog wel eens wat stevige types op je pandje afsturen. Het Spekulatie Onderzoeks Kollektief (SPOK) houdt nauwgezet dit soort figuren in de gaten en bij hen kan je dan ook veel te weten komen. Van woningbouwverenigingen of de gemeente hoef je dit natuurlijk niet te vrezen.
De politie komt altijd bij het begin van de kraak langs, doorgaans – enkele uitzonderingen daargelaten – in the good-cop modus. Daarnaast voert de ME, of soms gewoon de ‘platte pet’ de ontruimingen uit. Meestal zie je dit ruim van te voren aankomen.
Moet ik dan barricaderen?
Als je besluit je kamer te willen blijven behouden terwijl jij weg moet, dan wil je misschien wel barricaderen. Voor hulp kun je altijd terecht bij het KSU.
Het is belangrijk te beseffen dat je een politieke strijd voert, namelijk om de verdeling van ruimte in de stad, om het huisvestingsbeleid en de ruimtelijke ordening. Dit is vaak nog belangrijker dan het conflict met de eigenaar van wie je kraakt. Het kan daarom geen kwaad om je te verdiepen in de politieke achtergrond van je kraakpandje. Waarom stond het leeg en tegen wie kan je er over klagen? Ken je meer mensen in pandjes vinden met een zelfde verhaal? Zet het verhaal op papier, maak het kenbaar bij het grotere publiek en de politiek.
De kraakbeweging kende haar hoogtijdagen in de jaren 80, toen tienduizenden gekraakt woonden in Amsterdam. Door toenemende repressie en de opkomst van het anti-kraken is de beweging flink gekrompen. Maar nog steeds zijn duizenden mensen betrokken bij (inmiddels gelegaliseerde) kraakprojecten.
Gas, water, elektriciteit en internet kun je meestal gewoon aanvragen. Soms zijn voorzieningen niet eens afgesloten.
Het is handiger om met een groep te kraken. Samen sta je sterker!
Studenten zijn arm, studentenhuizen zijn vies en studenten zuipen.
Nee, want nu spaar je tenminste geld uit voor shampoo.
SKSU 